Wat is eigenlijk modern leiderschap?

Richting

Leiderschap in de 21e eeuw verschilt fundamenteel van het traditionele, hiërarchische leiderschap van de vorige eeuw. De wereld is complexer, sneller, digitaler en de verwachtingen van medewerkers, klanten en de samenleving zijn radicaal veranderd. Richting geven binnen complexiteit is één van de kernuitdagingen van modern leiderschap. In een wereld waarin informatie overvloedig is, systemen continu veranderen, en uitkomsten moeilijk voorspelbaar zijn, werkt lineair plannen of controle uitoefenen vaak niet meer.

Holistisch denken

Kernkenmerken van 21e-eeuws leiderschap zijn systemisch en holistisch denken. Je ziet je organisatie als onderdeel van een groter geheel: samenleving, natuur, economie, technologie. Je bent in staat tot empathie, zelfbewustzijn, luistervaardigheid en het kunnen managen van emoties, zowel de eigen als die van anderen. Je creëert ruimte voor autonomie en eigenaarschap. Je kunt bijsturen en bent wendbaar.

Rolinvulling

Als je een leidinggevende functie vervult heb je de meeste impact door authentiek, inspirerend en doelgericht je rol in te vullen. Die rolinvulling volgt uit je diepere drijfveren. Een duidelijk doel werkt als een kompas voor beslissingen. Je bent in staat een toekomstbeeld te schetsen waarbij je eigen gedrag dat weerspiegelt. In onzekere situaties biedt een helder innerlijk kompas houvast om snelle, ethische en consistente keuzes te maken. Richting geven begint met bescheidenheid: je weet niet alles, maar je kunt wel kaders creëren.

Doel (purpose)

Je kunt een onderscheid maken tussen doel (purpose: de bron van je handelen), missie (wat je doet) en visie (waar je naartoe wilt). Belangrijk om te weten is dat mensen niet geraakt worden door strategische plannen, maar door echte overtuiging. Wat betekent dit nu voor jezelf? Kun je vaststellen waarvoor je echt in beweging komt. Hoe stuur je bij als beslissingen botsen met je purpose. Wat geeft (jou en je team) betekenis en richting? Richting is niet meer lineair één kant op maar juist dynamisch. Er is voortdurend behoefte aan de optie van herijking.

Narratief

Een richtinggevend narratief is een krachtig, inspirerend verhaal dat richting geeft binnen complexiteit. Het is geen stappenplan of doelstelling, maar een gedeeld betekenisraamwerk dat mensen helpt hun eigen keuzes te maken, in lijn met een groter geheel. Je stelt een dergelijk verhaal op binnen het raamwerk van context (wereld verandert en de complexiteit neem toe), purpose (meerwaarde voor je team), kernwaarden (openheid, verantwoordelijkheid).

Literatuur

Maryel, M. (2025). Flow-Flourishing brilliantly: the new leadership paradigm. Coach LCC Publishing
Woldendorp, H., A. Jeninga en A. Eliens. (2025). Kun je me doorverbinden met…mezelf? Een reisgids voor kinderen en volwassenen. Virtuoos